HyRegions

Aanleiding

De energietransitie vraagt om nieuwe infrastructuren voor duurzame energiedragers. Hernieuwbare waterstof wordt gezien als een essentiële schakel, vooral voor sectoren en processen die moeilijk te elektrificeren zijn. Het landelijke waterstofnetwerk (de backbone) zal de komende jaren worden gerealiseerd, maar veel potentiële gebruikers en producenten bevinden zich buiten de vijf grote industrieclusters. Om tijdig aan te kunnen haken en investeringen te richten, is inzicht nodig in waar regionale waterstofnetten nodig zijn, welke ordeningsprincipes gehanteerd moeten worden en hoe de uitrol het beste kan worden vormgegeven. Het Ministerie van EZK gaf daarom opdracht tot een diepgaand onderzoek naar deze vraagstukken.

Project

Het onderzoek bestond uit twee hoofdblokken. In het eerste blok is een datagedreven analyse uitgevoerd naar de potentiële waterstofvraag en -productie in regio’s buiten de grote industrieclusters. Hierbij is gekeken naar bedrijven, elektriciteitscentrales, glastuinbouw en tankstations, met speciale aandacht voor de betalingsbereidheid en clustering van vraag. Elf concentratiegebieden met een relatief hoge potentiële waterstofvraag zijn geïdentificeerd.

In het tweede blok zijn de ordeningsprincipes en beleidsopties voor de uitrol van regionale netten uitgewerkt. Hierbij is onder meer gekeken naar Europese en nationale regelgeving, risico’s zoals onderbenutting en overdimensionering, en de rol van netbeheerders. De analyse is verrijkt met interviews, validatie door een begeleidingscommissie en vergelijking met marktinteresse (EoI’s bij HNS).

Resultaat

Het HyRegions-project heeft een helder en onderbouwd beeld opgeleverd van waar en onder welke voorwaarden regionale waterstofinfrastructuur kansrijk is. De belangrijkste uitkomsten zijn:

• Buisleidingen zijn de meest geschikte transportvorm bij voldoende zekere en geconcentreerde vraag.
• De potentiële waterstofvraag voor warmteproductie bij bedrijven is de belangrijkste drijvende factor voor regionale infrastructuur.
• Elf concentratiegebieden zijn geïdentificeerd waar de kans op rendabele uitrol het grootst is, met grote verschillen in omvang, type bedrijven en benodigde infrastructuur.
• De kosten voor regionale netten zijn relatief beperkt ten opzichte van de totale waterstofkosten, maar het risico op onderbenutting blijft aanwezig.
• Het rapport biedt concrete beleidsopties voor selectie van gebieden, mandatering van netbeheerders, tariefstructuren en risicobeperkende maatregelen zoals subsidies in de opstartfase.
• De resultaten zijn direct toepasbaar voor beleidsmakers, netbeheerders en marktpartijen die willen sturen op een efficiënte, toekomstbestendige en maatschappelijk verantwoorde uitrol van waterstofnetwerken.